Türkiye Forumu “Uluslararası Düzeyde Batı Azerbaycan Gerçekleri” İstanbul’da düzenlendi.
Azerbaycan Sivil Toplum Kuruluşları Devlet Destek Ajansı ve “Kızılbaş” Gençlik Eğitim Sosyal Birliği tarafından düzenlenen forum, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı’nın (YTB) İstanbul ofisinde gerçekleştirildi.
Foruma Türkiye ve Azerbaycan’dan milletvekilleri, STK temsilcileri, tarihçiler, yazarlar ve gazeteciler ile kamu temsilcileri katıldı.
Soydaşlarımızın Batı Azerbaycan’dan sürgün edilmesi, yurda dönüşleri ve bunun uluslararası düzeyde sağlanması gibi konuların ele alındığı forumda açılış konuşmasını yapan New Age Medya Kümesi Başkanı Agil Alesger, şunları söyledi: İlham Azerbaycan’ın 44 gün süren Vatan Savaşı’ndaki zaferinden sonra. Aliyev’in Büyük Dönüş politikası kapsamında işgalden kurtarılan toprakların diriltilmesi ve orada yeniden yaşam kurulması çalışmalarının başarıyla yürütüldüğünü vurguladı. Alesger, Azerbaycan’ın işgalden kurtarılan topraklara geri dönmesinin yanı sıra buna karşı gerçekleştirmesi gereken değerli meseleler olduğunun altını çizerek, “Bunlardan biri de Batı Azerbaycan’a dönüş. 700 binden fazla soydaşımız, 20. yüzyılda Sovyet Rusya’nın talimatları doğrultusunda Ermenistan’dan zorla kendi topraklarından sürüldü. Bu göç politikasını zulüm ve katliamlar izlemiş, göçe zorlanan soydaşlarımız birden çok kez geldikleri bölgelerde sert iklim koşullarına uyum sağlayamayarak can vermiştir. Bütün bunları göz önünde bulundurarak bugün Batı Azerbaycan’dan sürgün edilen Azerilerin geri dönüşünün sağlanmasının önemini anlıyoruz. Bu doğrultuda yürütülen politikayı desteklerken, bugünkü forumla yapmayı hedeflediğimiz bu politikanın bir parçası olmayı hepimiz istiyoruz.”
Alesger’in konuşmasının ardından protokol konuşmaları yapıldı.
Azerbaycan Diaspora Devlet Komitesi Genel Sekreteri Daşkin Recepli, Azerbaycan diasporasının yeni görevler üstlendiğini belirterek, şunları kaydetti:
“30 yıldır Azerbaycan gerçeklerini sadece Karabağ ile sınırlandırarak dünya kamuoyuna aktarmaya çalışıyorduk. Ama şimdi yeni bir Batı Azerbaycan sayfası açılıyor. Yüzyıllar boyunca Azerbaycan’ın önemli yerlerinden biri olan İrevan hanlığı bugün açık konuşmak gerekirse Ermeni işgali altındadır. Batı Azerbaycanlılar anavatanlarına dönmek istiyor” dedi.
Azerbaycan’ın İstanbul Konsolosu Zaur Allahverdizade, bölgeyle ilgili tarihi bilgileri paylaşarak, “Zangezur’un Ermenistan’a teslim edilmesiyle Azerbaycan’ın Türkiye ve tüm Türk dünyasıyla karasal bağlantısı kasten kesilmiş, böylece Türklerin coğrafi parçalanmasına neden olmuştur. Sovyetler ve Ermeniler tarafından dünya adımları atılmıştır.” dedi.
Allahverdizade, Karabağ zaferinden sonra Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Batı Azerbaycanlıların haklarının sağlanmasından sık sık bahsettiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bugün Azerbaycan’da Batı Azerbaycan Topluluğu faaliyet gösteriyor. Batı Azerbaycanlı soydaşlarımızın haklarının iade edilmesi ve sorumluların yargı önüne çıkarılması için çok boyutlu çalışmalar yürütmektedir. Bugün Batı Azerbaycanlı hemşehrilerimiz Batı Azerbaycan’a dönecekleri günü bekliyorlar. Batı Azerbaycanlıların kendi anavatanlarına dönme hakkını sağlamak, herhangi bir devlete karşı toprak tezi kurmak anlamına gelmez. Çünkü Batı Azerbaycanlıların anavatanlarına dönmeleri en doğal hakkıdır ve bu hak tüm uluslararası sözleşmelerle belirlenmiştir.
TADEF Genel Başkan Yardımcısı Parviz Memmedzade, TİMBİR Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Adil Koçalan, İSTAD Başkanı Sefer Karakoyunlu, AK Parti İstanbul Gençlik Kolları Dış İlişkiler Başkanı Mustafa Kanyılmaz, Genç Girişimcilik ve Kalkınma Derneği Başkanı Toğrul Allahverdili, Karabağ Gazisi Nahid Canbakışlı konuşmalar. Batı Azerbaycan gerçeklerinden bahsederek, vatanlarından sürgün edilen Azerilerin kendi evlerine dönüşlerinin sağlanmasının insan hakları kapsamındaki değerinden bahsettiler.
Konuşmaların ardından Batı Azerbaycan gerçeklerini ve Azerbaycanlıların izlerini Ermenistan’ın tarihi topraklarından silme politikasını anlatan kısa film gösterimi yapıldı.
Konuk konuşmaların da yer aldığı forum, akademik panel ile devam etti. Moderatörlüğünü araştırmacı Raşid Mustafazade’nin yaptığı panelde akademisyenler Mehdi Genceli, Venera Mustafayeva ve araştırmacı yazar Dilgam Ahmet konuyu ele alarak tarihi olayların etki-neden ilişkisine değindi.
